منشور اخلاقی در حرفه مامایی

منشور اخلاقی در حرفه مامایی

عملکرد اخلاقی یکی از مؤلفه های اصلی ارائه مراقبت با کیفیت و شایسته به زنان و مادران است. حرفه مامایی ، قدمتی به تاریخ بشر دارد و از جمله رشته هایی است که در حوزه سلامت مادران و کودکان و در نهایت سلامت جامعه فعالیت دارد. رسالت ماما حفظ و ارتقای سلامت باروری جامعه در حیطه اخلاقی و قانونی است زیرا عملکرد منطبق با اخلاق حرفه ای به نفع زنان ، خانواده ها و حتی خود ماماها است که در نتیجه منجر به افزایش کیفیت مراقبت ها و افزایش اعتماد عمومی به این حرفه مقدس می شود. در این راستا کدهای اخلاقی حرفه مامایی در ایران، توسط اداره مامایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ،با همکاری مرکز تحقیقات مادری ایمن دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با حمایت صندوق جمعیت سازمان ملل در جمهوری اسالمی ایران، تهیه گردیده است. تدوین این کدها بر اساس مروری بر کدها و راهنماهای اخلاقی حرفه ای و بر اساس شرایط کار و فرهنگ کشور بوده است. هر یک از اعضای جامعه مامایی با تحصیلات دانشگاهی در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترای بهداشت باروری و دانشجویان مامایی در هر مقطعی از دانشگاه های علوم پزشکی باید موارد زیر را در راستای اعتلای اخلاق حرفه ای و رسالت حرفه ای خود رعایت نمایند.

1- در حوزه "تعهدات حرفه ای" ماما باید:

•  توانایی ها و محدودیت های خود را در خصوص خدماتی که ارائه می دهد بشناسد.
• شایستگی های خود را با ارتقا دانش، مهارت، نگرش و رفتار درست افزایش دهد.
• در ارائه خدمات مامایی دارای وجدان کاری، از خود گذشتگی و مسئولیت پذیری باشد.
• مسئولیت های قانونی و اخلاقی حرفه خود را بشناسد تا در کیفیت ارائه خدمات خدشه ای وارد نشود.
• خدمات مامایی را با رعایت شأن و منزلت مدد جویان و با احترام به ارزش ها، اعتقادات مذهبی و فرهنگی آنها ارائه نماید.
• در ارائه خدمات، اصول صداقت، انصاف، ادب و مهربانی را رعایت نماید.
• تفاوت های فرهنگی، آداب و رسوم، مذهب و زبان مراجعه کنندگان را در نظر گرفته و رفتار او به دور از هر گونه تبعیض باشد.
• به اصولی مانند حفظ اسرار بیمار، رعایت حریم خصوصی، احترام به استقلال فردی و رضایت آگاهانه وی پایبند باشد.
• در ارائه خدمات مامایی اصل عدم ضرر و برتری منافع مددجو را رعایت نماید.
• مراقبت ها و خدمات مامایی را در چهارچوب استانداردهای حرفه ای خود و دانش روز و بر اساس تحقیقات معتبر ارائه دهد.
• در ارائه خدمات مامایی به هماهنگی در ارکان مراقبت (پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی) آگاهی داشته و آن را رعایت کند.
• در حوزه های مختلف آموزشی، پژوهشی، مدیریتی و بالینی، قوانین موجود را شناخته و به آنها پایبند باشد.
• به افراد آسیب پذیر جامعه (کودکان، زنان باردار و سالمندان) توجه ویژه داشته باشد.
• در حفظ ایمنی خود، مددجو و همکاران اهتمام بورزد.

2- در حوزه "ارائه خدمات مامایی به مددجو و همراهان" ماما باید:

• هنگام ارائه خدمات به مددجو کارتی که نشان دهنده نام و نقش حرفه ای وی است را به همراه داشته باشد و در ابتدا خود را به مددجو معرفی و خوشامد بگوید.
• با مددجو و همراهانش ارتباط مؤثر همراه با مهربانی و خونسردی برقرار نماید تا نگرانی و اضطراب موجود را کاهش دهد و به رفع نیازها در وی منجر گردد.
• سؤالات خود را به زبانی ساده و روشن و در سطح فهم و درک مددجو بپرسد و از قضاوت کردن در مورد جواب های مددجو بپرهیزد.
• فرصت کافی برای پاسخگویی به سؤالات و آموزش مددجو و همراه وی در نظر بگیرد.
• اطلاعات و مهارت های لازم برای مشارکت در مراقبت را به همراه مددجو ارائه دهد.
• دانش فرهنگی و آگاهی خود را نسبت به زبان مورد استفاده و فرهنگ موجود در آن منطقه توسعه دهد تا ارتباط مؤثرتری با گیرندگان خدمت و اطرافیان آنها داشته باشد.
• اطلاعات مددجو را جزء اسرار شخصی وی تلقی کند و بدون رضایت وی در اختیار دیگران قرار ندهد مگر در موارد قانونی و مجاز مانند مواردی که خطری وی یا خانواده اش را تهدید می کند.
• در تمام مراحل مراقبتی مددجو را از وضعیت خود آگاه سازد و باعث آرامش و امنیت وی و خانواده اش گردد.

3- در حوزه "ارتباط با همکاران" ماما باید:

• بداند که جو حاکم بر اعضای کادر درمانی مستقر در یک بخش (از نظر رعایت موازین اخلاقی) در برخورد با بیمار مؤثر است.
• با همکاران خود در ارائه خدمات مامایی به صورت مشارکتی فعالیت کند تا به نیازهای مددجو بهتر پاسخ داده شود.
• با همکاران خود ارتباطی محترمانه، صبورانه، حمایت آمیز، سازنده، مبتنی بر اعتماد، انعطاف پذیر و به دور از استرس و منازعه برقرار کند.
• برای دانش، تجربیات، تخصص، دیدگاه ها، احساسات، عقاید، اولویت ها و عملکرد همکاران خود احترام قائل بوده و آنها را منابع با ارزشی در نظر بگیرد.
• تفاوت میان همکاران را بپذیرد و برای آنها ارزش قائل باشد و نیاز به داشتن روابطی به دور از تبعیض را در حرفه خود لازم بداند.
• با سایر ماماها، اساتید و دانشجویان(در صورت آموزشی بودن مرکز) رفتاری توأم با احترام و همکاری داشته باشد.
• با داشتن رفتاری صحیح، الگویی مثبت در زمینه حرفه مامایی برای دانشجویان باشد.

4- در حوزه "ارتباط با خود" ماما باید:

• به رشد معنوی و نهادینه کردن اصول اخلاقی در خود بکوشد.
• شأن و منزلت خود را حفظ کرده و همراه با عزت نفس خدمت رسانی کند.
• از حقوق مادی و معنوی خود در سیستم آگاه باشد و در جهت احقاق حقوق خود اهتمام بورزد.
• به حقوق و قوانین حرفه مامایی (مانند تقسیم شیفت، نسبت ماما به مددجو، ساعات کاری، میزان حقوق و مزایا) آگاه بوده و برای رفع چالش های موجود تلاش کند.
• در حفظ سلامت خود (جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی) کوشا باشد تا بتواند خدمات مامایی را با کیفیت بیشتری ارائه دهد.